Các loại van công nghiệp – Ưu và nhược điểm của chúng

Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, các nhà máy công nghiệp mọc lên như nấm. Từ các lĩnh vực khai thác đến chế tạo sản xuất đều bao gồm các dây chuyền thiết bị cũng như đường ống khổng lồ.

Và một trong các thành phần không thể thiếu trong các đường ống đó là van. Bài viết hôm nay chúng tôi xin mạn phép giới thiệu về các loại van công nghiệp đang phổ biến hiện nay.

Tìm hiểu chung về các loại van công nghiệp

Van công nghiệp là một thiết bị cơ khí sử dụng cho các hệ thống đường ống, dùng để đóng, mở hoặc điều tiết kiểm soát dòng chảy đi trong đường ống.

Van công nghiệp là một thiết bị được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề thông dụng mà bất cứ ai trong chúng ta cũng đã từng biết đến như: sản xuất thực phẩm, sản xuất nước giải khát, sản xuất thức ăn chăn nuôi gia súc & thủy sản, ngành may mặc & dệt nhuộm, sản xuất hóa chất , ngành cấp và xử lý nước, vv….

Các loại van công nghiệp hiện có trên thị trường

Van cổng

Van cổng được sử dụng để kiểm soát dòng chảy của chất lỏng thông qua các đường ống. Chúng sử dụng để đóng, mở lưu chất thông qua trong hệ thống đường ống.

Van cổng được làm từ đa dạng các loại vật liệu khác nhau như inox, gang, thép, nhựa, v.v… Hoạt động của van cổng rất đơn giản, nó bao gồm một cánh cửa nâng lên hoặc hoặc hạ xuống dòng lưu chất.

Khi van cổng được mở, sẽ không có gì cản trở dòng chảy vì đường kính đường ống và cổng có cùng một lỗ mở.

Ưu điểm

• Van cổng có độ cản trở lưu chất thấp
• Sử dụng được cả hai chiều, chúng còn được gọi là van hai chiều
• Lưu lượng và áp suất đi qua van bi giảm thiểu không đáng kể
• Van cổng giúp tiết kiệm năng lượng và giảm tổng chi phí sở hữu

Nhược điểm

• Thời gian đóng và mở van lâu
• Khi đóng và mở gây ra rung động lớn đối với các van có size lớn
• Trong các hệ thống có nhiệt độ cao thay đổi không đều thường xảy ra rò rỉ ở van cổng
• Việc vận hành, bảo dưỡng và sửa chữa các bề mặt van cổng rất phức tạp

Van cầu

Van cầu cũng là một trong những dòng van phổ biến hiện nay. Van có cơ chế tương tự như van cổng sử dụng chuyển động tuyến tính để điều khiển lưu lượng.

Chúng sử dụng để điều tiết lưu lượng lưu chât đi qua. Ưu đ°iểm chính của van cầu là hạn chế rò rỉ cao hơn so với các dòng van khác. Van cầu được cấu tạo bởi một vách ngăn chia bên trong ống, thường song song với chiều dài của ống. 

Chúng được đặt tên cho hình dạng cơ thể hình cầu của chúng với hai nửa cơ thể được ngăn cách bởi một vách ngăn bên trong. Nó bao gồm một yếu tố loại đĩa di động và ghế vòng cố định trong một cơ thể hình cầu.

Ưu điểm

• Van cầu có tính năng điều tiết lưu lượng rất tốt
• Thời gian đóng mở nhanh hơn so với van tuyến tính khác như van cổng
• Khả năng chống rò rỉ cao
• Có thể sử dụng như một kiểu van một chiều

Nhược điểm

• Lưu chất đi qua bị giảm áp suất đi đáng kể
• Để đóng van ở áp suất cao, van đòi hỏi một lực lớn do tác động của áp lực lên đĩa van

Van bi

Van bi sử dụng một viên bi được đục lỗ xuyên qua để kiểm soát dòng chảy của lưu chất. Van hoạt động bằng cách xoay bi sao cho lỗ đục trùng với đường ống, khi đó van được mở ra hoàn toàn. Hoặc quay chặn, mở một phần để điều chỉnh lưu lượng lưu chất.

Van bi là lựa chọn tốt để sử dụng trong các môi trường khí nhờ độ kín cao. Van dễ dàng hoạt động và sửa chữa nhờ thiết kế linh hoạt, thuận tiện cho việc tháo rời Van bi thuộc dòng van quarter-turn, tức là chỉ cần bi van chỉ cần quay một góc 90° để đóng mở van.

Những dòng van này một lựa chọn  đáng chú ý vì có độ kín khít và đáng tin cậy khi ở vị trí đóng.

Ưu điểm

• Thiết kế nhỏ gọn, ít phải bảo trì, không cần bôi trơn
• Chúng có hiệu quả kinh tế cao
• Chống rò rỉ tốt nhất trong các dòng van
• Thời gian đóng mở nhanh chóng
• Van có thiết kế linh hoạt, đa chiều, có thể có 2 cửa, 3 cửa hoặc 4 cửa

Nhược điểm

• Van không phù hợp với các ứng dụng cần điều tiết liên tục
• Với các lưu chất có cặn, cặn dễ bám vào bề mặt bi van, điều này có thể dẫn đến hỏng rách phần gioăng làm kín

Van bướm

Van bướm bao một đĩa kim loại nằm trong thân đặt vuông góc với dòng chảy khi ở vị trí đóng. Van được thiết kế để điều chỉnh lưu lượng nhưng một cách hạn chế.

Van vận hành dễ dàng bằng cách xoay tay gạt một góc 90°, nó cũng thuộc dòng van quarter-turn. Ngoài sử dụng bằng tay, van bướm còn có thể gắn thêm các bộ truyền động điện hoặc khí nén để điều khiển tự động.

Van bướm được sử dụng nhiều trong các ứng dụng trong cung cấp nước, xử lý nước thải, phòng cháy chữa cháy hoặc khí đốt hoặc trong các ngành công nghiệp hóa chất, dầu mỏ, v.v……

Ưu điểm

• Van có độ tin cậy cao, ít phải bảo trì
• Chúng có khả năng điều tiết lưu lượng một cách tương đối
• Chúng có thể được cài đặt hoặc tháo khỏi hệ thống một cách dễ dàng
• Van có giá thành rẻ nhất trong các dòng van cũng kích cỡ
• Thời gian đóng mở van nhanh

Nhược điểm

• Độ kín của van bướm không cao như van bi
• Không sử dụng được trong các môi trường có nhiệt độ và áp suất cao

Van một chiều 

Van một chiều là dòng van chỉ cho phép lưu chất đi qua theo 1 chiều và ngăn theo chiều ngược lại. Mục đích của van một chiều là ngăn dòng chảy đảo ngược trong hệ thống khiến thiết bị bị hỏng hoặc làm đảo lộn quá trình.

Van được sử dụng nhiều trong các hệ thống bơm, trước các thiết bị đắt tiền hoặc máy nén khí trong các hệ thống khí nơi dòng chảy ngược có thể khiến máy bơm hoặc máy nén ngừng hoạt động. Van hoạt động rất đơn giản, không cần sự tương tác và tự động hóa của con người.

Van hoạt động dựa vào áp lực và tốc độ của dòng chảy. Van được sử dụng nhiều trong các ngành công nghiệp như lọc dầu, hóa dầu, hóa chất, vv, sản xuất mỏ dầu, nước, hơi nước, tinh dầu petro và chất lỏng nhớt.